„PROJEKT WODA” RATUNKIEM DLA JEZIOR ⁉️

Kolejna dobra wiadomość dotycząca naszych jezior, to podpisane w dniu 9 lutego 2021 roku listu intencyjnego pomiędzy Zespołem Elektrowni PAK oraz Wodami Polskimi. Dokument został podpisany w obecności wiceministra infrastruktury Marka Gróbarczyka. Porozumienie określa czas i koszt naprawienia stosunków wodnych na pojezierzu gnieźnieńskim. Jak widać prace zespołu parlamentarnego i zespołu naukowego, który przygotował ekspertyzę przynoszą oczekiwane efekty. To dzięki determinacji zespołu parlamentarnego i nagłośnieniu problemu między innymi przez nasze stowarzyszenie możemy mieć nadzieję, że woda popłynie kanałem Ostrowo – Gopło. Jako stowarzyszenie nadal będziemy działać by ten projekt został zrealizowany .

Józef Drzazgowski

Projekt woda

Zespół Elektrowni PAK oraz Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie podpisali list intencyjny dotyczący wykorzystania wyrobisk pokopalnianych dla zwiększenia retencji we wschodniej Wielkopolsce. To potężne przedsięwzięcie, którego skutki odczuje cały region.

Cel ma zostać osiągnięty poprzez optymalne kształtowanie zlewni rzek i jezior występujących w rejonie funkcjonowania kopalń Konin i Adamów, wykorzystanie wyrobisk końcowych do prowadzenia gospodarki retencyjnej i przeciwpowodziowej oraz nawiązanie współpracy dla wykorzystania terenów pogórniczych do produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Dokument został podpisany 9 lutego br. w obecności wiceministra infrastruktury Marka Gróbarczyka.

Jak przyznaje PGW Wody Polskie, w skali kraju to właśnie wschodnia Wielkopolska odczuwa największe deficyty wodne. Na systematyczne obniżenie poziomu wody w rzekach ma wpływ przede wszystkim niedobór opadów. W roku 2019 w regionie wodnym Warty ich miesięczne sumy (z wyjątkiem stycznia i maja) były znacznie poniżej średniej z wielolecia. Także dla zlewni Noteci lata 2019 i 2020 okazały się skrajnie niekorzystne. W dodatku w południowej części regionu wodnego Noteci roczna suma opadu atmosferycznego jest najniższa w kraju – wynosi około 500 mm na rok, a suma opadu w roku 2019 w zlewni Noteci górnej wyniosła zaledwie 350 mm.

Wody Polskie oraz ZE PAK postanowiły zatem połączyć siły, aby przeciwdziałać skutkom suszy i zwiększyć zabezpieczenie przeciwpowodziowe. Przygotowano zintegrowany program odbudowy stosunków wodnych, obejmujący wyrobiska pokopalniane, rzeki i kanały przepływające przez tę część Wielkopolski oraz jeziora i mokradła Pojezierza Gnieźnieńskiego i Kujawskiego.

Jak te plany mają się do już trwających prac rekultywacyjnych podejmowanych przez obie kopalnie? Mówiąc najkrócej: nastąpi znaczne przyspieszenie.

Przykład takich przyspieszonych działań już możemy obserwować – to przebudowa rurociągu tłoczącego wodę z odwodnienia odkrywki Jóźwin IIB do zbiornika Kleczew w wyrobisku końcowym odkrywki Kazimierz Północ. W pierwszym półroczu 2020 roku zwierciadło wody w tym zbiorniku podnosiło się średnio 20 cm miesięcznie. Pod koniec ubiegłego roku zbudowano drugi rurociąg tłoczący i obecnie poziom wody podnosi się o blisko 1 metr na miesiąc. W takim tempie zbiornik zostanie napełniony już w przyszłym roku, a nie – jak pierwotnie zakładano – za 10 lat.

Projekt przewiduje także szybsze wypełnienie wyrobiska końcowego odkrywki Jóźwin II B, co skróci czas odbudowy poziomów wodonośnych i w konsekwencji przełoży się na podniesienie poziomów wód w jeziorach Powidzkiego Parku  Krajobrazowego.
Szybciej napełniony zostanie również zbiornik po odkrywce Lubstów, co z kolei przyczyni się do zwiększenia ilości wody w przepływającej w sąsiedztwie Noteci.

Przywrócone zostaną zasoby wodne w zlewniach rzek Teleszyna i Kiełbaska po zakończeniu działalności przez PAK KWB Adamów, a zbiorniki po odkrywkach Koźmin i Adamów będą przystosowane do pełnienia funkcji retencyjnej i przeciwpowodziowej.
Podobnie w rejonie dawnej odkrywki Władysławów przywrócone zostaną zasoby wodne w zlewni rzeki Topiec, zostanie też zbudowany układ umożliwiający szybsze wypełnienie wyrobiska końcowego, aby mógł pełnić on funkcję retencyjną i przeciwpowodziową.

Kolejne zadanie to odbudowa zasobów wodnych i poprawa stanu hydrologicznego zlewni rzeki Warcicy oraz przywrócenie sąsiadujących z nią terenów wodno-błotnych, występujących w rejonie odkrywki Drzewce.
Natomiast dostępne wody powierzchniowe zostaną skierowane do wyrobiska końcowego po odkrywce Tomisławice w celu przyspieszenia odbudowy poziomów wodonośnych, które uległy obniżeniu na skutek leja depresji.

Równolegle prowadzone będą prace zmierzające do odbudowy zasobów wód w jeziorach i mokradłach Pojezierza Gnieźnieńskiego i Kujawskiego, m. in w zlewniach Noteci, Kanału Ostrowo-Gopło, Lisewki, Meszny, Strugi Biskupiej i Kanału Grójeckiego. Istotnym elementem programu będzie także renaturyzacja kanałów i przekształconych cieków na obszarach pogórniczych.

Łącznie zaplanowano ponad 30 zadań inwestycyjnych, których koszt wyniesie ponad 120 mln zł i zostanie rozłożony na 10 lat. Źródłem finansowania będzie m.in. Krajowy Program Odbudowy oraz Fundusz Sprawiedliwej Transformacji Energetycznej. Mimo iż złożone wnioski nie zostały jeszcze rozpatrzone, podjęto już pierwsze prace.

Realizowany jest na przykład przerzut wód z Warty do Warcicy, który pozwoli odtworzyć przepływ w tej ostatniej rzece oraz przyspieszy napełnianie zbiornika końcowego po odkrywce Drzewce. Inwestycja będzie współfinansowana przez samorządy gminy Koło i Kramsk, list intencyjny podpisano 10 listopada 2020 r. Koszt tych prac to 1 mln 525 tys. zł, wkład samorządów i ZE PAK wyniesie 450 tys. zł. Ustalono już trasę rurociągu sprowadzającego wodę z Warty do Dopływu spod Dzieraw, skąd woda grawitacyjnie będzie spływała do Warcicy. W najbliższym czasie nastąpi wykup gruntów oraz przygotowanie dokumentacji projektowej, a w latach 2021-2022 zostaną przeprowadzone roboty budowlano – montażowe. Jeśli nic nie przeszkodzi w ich realizacji, na koniec przyszłego roku woda powinna pojawić się w korycie rzeki. Ponadto PGW Wody Polskie sfinansuje odrestaurowanie kilkunastu obiektów hydrotechnicznych na Warcicy i jej dopływach.

Źródło: PGW Wody Polskie